( Daylight )Kullandýklarý lamba ýþýðýnýn renk özelliðine göre isimlendirilmiþlerdir. Bu lambalar HMI denilen ve 5600 - 5700 Kelvin derecesinde ýþýk veren lambalardýr. Lamba içindeki gazýn yüksek bir elektrik gücüyle ateþlenmesi ve gazýn reaksiyona girmesi ile ýþýk verir. Lambanýn çalýþma prensibi elektrik devrelerinde floransan devrelerin çalýþma prensibinin aynýsýdýr ve lamba içindeki gazý ateþlemek için yüksek güce, tetikleme elektronik devresine ve gücü yükseltmek amacýyla bir balasta ihtiyaç vardýr. Projektör, lambanýn bu çalýþma prensibine göre bir balast ile birlikte kullanýlýr. Enerji balasta baðlanýr, balasttan projektöre giden kablo ile devre tamamlanýr. Bu bilgi kablosunun sabit uzunluðu nedeniyle projektör balasttan fazla uzaklaþamaz. Ancak projektör gövdesinin çok yükseðe konulacaðý veya projektörün konulduðu yere balastýn sýðmamasý gibi özel durumlarda kullanmak amacýyla uzun kablolar üretilmiþtir.
Gün ýþýðý projektörlerinin güçleri daha kolay hesaplamalar yapýlabilmesi amacýyla belirli standartlarda üretilmektedir. 200w - 575w - 1200w - 2500w - 4000w - 6000w - 12000w - 18000w - 20000w. Yüksek amperajla çalýþan 12000w ve 20000w gün ýþýðý projektörleri üç fazlý olarak üretilmektedir. Gün ýþýðý projektörleri lambalarýnýn çalýþma prensibi nedeniyle dimmerlere baðlanamaz. Balastýn ve lambanýn çalýþmasý için sabit bir gerilim gerekmektedir. Bu nedenle ýþýk þiddetleri ancak filtrelerle deðiþtirilebilir. Iþýk þiddetinin kontrol edilememesi gövdelerinin çok aðýr ve hantal olmasý ve balast ile kullanýlmak zorunda olmasý nedenleriyle gün ýþýðý projektörlerini stüdyolarda kullanma imkanýný azaltýr. Ancak çok büyük film platolarýnda, profesyonel çalýþmalarda portatif sistemler kullanýlmasý kaçýnýlmazdýr. Gün ýþýðý projektörlerinin kullaným alanlarý diðer projektörlere göre çok fazladýr. Iþýk renginden yararlanýlarak gündüz ve gece psikolojik olarak seyirciye aktarýlan bilgilerdir.
Balast ve lambaya tatbik edilen elektriðin gerilimi kadar frekansýnýn da sabit olmasý gerekir. Birçok ülkede elektriðin frekansý 60Hz olsa da ülkemizde elektriðin frekansý 50Hz'dir. Oysa gün ýþýðý projektörleri 50 ve 60Hz de çalýþabilirler, ancak ara deðerlerde çalýþsalar bile optilasyona yol açarlar. Bu optilasyon ýþýk þiddetinin azalýp artmasýna neden olur. Bu þiddet deðiþimi o kadar ani olurki insan gözü algýlayamayabilir. Montaj masasýnda fark ettikten sonra da telafisi mümkün olmayabilir. Özellikle jeneratör ile çalýþýrken frekansý devamlý kontrol etmek gerekir.
Camlý projektörler ( Fresnel )
Gövdeleri gün ýþýðý projektörlerine çok benzese de kullandýklarý lamba ýþýðýnýn renk özelliði 3200ºK ve ýþýðý odaklayan özel bir mercek sistemine sahip camlarý, lambalarýnýn balasta ihtiyacý olmamasý fresnelleri gün ýþýðý projektörlerinden ayýran özelliklerdir.
Fresnel projektör güçleri daha kolay hesaplamalar yapýlabilmesi amacýyla ISA ve DIN normlarýna dayalý belirli standartlarda üretilmektedir. 200w - 300w - 650w - 800w - 1000w - 2000w - 5000w - 10000w - 20000w. Yüksek amperajla çalýþan 10000w ve 20000w fresnellerin üç fazlý olarak üretilen modelleri de vardýr.
Genelde en fazla kullaným alaný stüdyolardýr. Profesyonel çalýþmalar amacýyla sabit bir sistem olarak kurulan stüdyolarda ýþýk yapýmý sýrasýnda en kullanýþlý projektörler fresnellerdir. Günlerce hiç kapanmadan çalýþabilecek þekilde dizayn edilmiþlerdir. Lambalarýnýn renk ýsýlarý deðiþmeden çalýþýrlar ve dimmere baðlanarak ýþýk þiddetleri kontrol edilebilir.
Bütün bu nedenlerden kullaným alanlarý geniþtir. Sinema amaçlý film çekim platolarýnda, televizyon stüdyolarýnda, opera ve bale salonlarýnda, tiyatrolarda, profesyonel fotograf stüdyolarýnda en çok kullanýlan projektörlerdir. Dýþ mekanlarda ve geçici olarak kurulan stüdyolarda portatif olarak kullanýlan modelleri mevcuttur.
Camsýz projektörler ( Quartz )
Gövdeleri çok basit bir þekilde dizayn edilen quartz projektörler, lambadan yayýlan ýþýðýn direk olarak gövde dýþýna çýkmasý ve lamba arkasýnda bulunan parabolik reflektörün yansýtmasý ile odaklanmasý amacýyla üretilmiþlerdir. Fresnel projektörlerdeki cam olmadýðý için ýþýðý, fresnel projektörler kadar odaklayamazlar. Kullandýklarý lamba ýþýðýnýn renk ýsýsý 3200þK dir.
Quartz projektörlerinin güçleri daha kolay hesaplamalar yapýlabilmesi amacýyla belirli standartlarda üretilmektedir. 200w - 650w - 800w - 1000w - 2000w Soðutma sistemi gövde üzerine açýlan deliklerden ibarettir. Kepenklerinin çok fazla kapanmasý veya filtrenin kepenk üzerine tam kapanmasý nedeniyle iç ýsý artar ve lambalarý bu nedenle sýkça patlar. Sadece el yardýmý ile manuel olarak aþaðý - yukarý ve saða - sola dönebilirler. Yine manuel olarak zoom yapýlabilir.
Gövdelerinin hafif dizayný bu projektörleri stüdyo dýþýndaki çalýþmalarda vazgeçilmez hale getirmiþtir. Kelepçeler yardýmý ile çok dar alanlara asýlabilirler, bazukalar üzerine birçok quartz projektör tavana monte edilebilir. Kullandýklarý ayak kendi aðýrlýðýný taþýyabilecek kadardýr ve bu nedenle çok yükseklere kaldýrýlabilir. Sadece rüzgarlý çalýþmalarda kepenkleri açýk tutulmalýdýr.
Diðer projektörlere nazaran çok ucuzdurlar ve gövdelerinin küçüklüðünden dolayý birkaç projektörü bir arada küçük kutularda taþýma imkaný vardýr.
Efekt Spotlarý Üretici firmalar çok deðiþik amaçlara hizmet eden efekt spotlarý üretmektedirler. Efekt spotlarý ýþýk masalarý ile kumanda edildikleri gibi robot tasarýmlarýyla da üretilirler. Efekt spotlarý en çok müziði desteklemek amacýyla kullanýlmýþlardýr. Orkestra ve sanatçýyý aydýnlatýrken ayný zamanda müziðin ritmine göre tempo veren bu spotlar, müzik dinleyicisine heyecan verirler. Bu nedenle diskotek, konser, barlarda sýkça kullanýlýrlar.
Özel üretim efekt spotlarý film çekimlerinde ve tv stüdyolarýnda kullanýlýr. Bunlar rüzgarda sallanan yapraklarýn veya dallarýn hareketini, fonda hareket eden gölgeleri veya nesneleri daha kolay kontrol etmemize olanak verir. Efekt spotlarýnýn önlerine takýlan gobolar yardýmý ile deðiþik objelerin resimlerini, bu goboyu motorlar ile kontrol ederek arka planda hareket ettirebilir, mesela bu sayede deprem efekti yapabiliriz
Fon spotlarý Genelde arka plandaki objeleri, perdeleri aydýnlatmak amacýyla kullanýlýrlar. Bu tip spotlardan istenilen, ýþýðýn kontrol edilmesi deðil sadece basit bir þekilde aydýnlatmasýdýr. Bu nedenle dizaynlarý sade, kontrol üniteleri bulunmayan ve basit spotlardýr. Tiyatrolarda, opera sahnelerinde sýkça kullanýlýrlar. Üretilen daha basit modelleri vitrinlerde kullanýlýr. Bu tip spotlarý kullanýrken istenilen sadece homojen bir ýþýk yaymasý ve renk filtresi kullanýlabilmesidir.
Diðer Iþýk Kaynaklarý Iþýk kaynaðý olarak kullanýlan profesyonel cihazlarýn haricinde, çekimler sýrasýnda karþýmýza çýkan veya senaryo gereði kullanýlan aksesuarlarýn da teknik açýdan bilinmesi gerekir. Güneþ, Ay, Mum, Gaz Lambasý, Þömine, Kamp Ateþi, Akkor Lambalar, Floresan Lambalar, Sokak Lambalarý, El Feneri, Kask Feneri, Akvaryum, Araba Farý, Sinema Perdesi, Projeksiyon, Monitör Tv,
Güneþ Iþýðý: Güneþ içindeki atom parçalanmalarý enerjiye dönüþtüðünde, bu enerjinin bir kýsmý da ýþýk olarak yayýlýr. Dünyamýz için güneþten direk olarak gelen veya atmosferden, Ay'dan, dünya üzerinden yansýyan ýþýk, doðal ýþýk kaynaðý olarak kabul edilir.
Güneþ ýþýðýný prizmadan geçirdiðimizde altý renkten oluþtuðunu görürüz. Güneþin merkezi 6000þK olarak ölçülmüþtür fakat dünyadan güneþin merkezi 5100þK olarak ölçülür. Bunun nedeni atmosferdir. Güneþten gelen elektromanyetik radyasyon çeþitli dalga uzunluklarýndadýr. Güneþten gelen elektromanyetik radyasyonun % 50 si uzun dalga boyu, % 10 u ise kýsa dalga boyundadýr. Bunlardan bir kýsmý atmosferden geçerken gaz molekülleri tarafýndan yansýtýlýr. Atmosferin üst kýsmýna çarpan ve dalga boyu 300 anstrom olan ýþýnlar burada yutulur.
Gün ýþýðý projektörlerinin güçleri daha kolay hesaplamalar yapýlabilmesi amacýyla belirli standartlarda üretilmektedir. 200w - 575w - 1200w - 2500w - 4000w - 6000w - 12000w - 18000w - 20000w. Yüksek amperajla çalýþan 12000w ve 20000w gün ýþýðý projektörleri üç fazlý olarak üretilmektedir. Gün ýþýðý projektörleri lambalarýnýn çalýþma prensibi nedeniyle dimmerlere baðlanamaz. Balastýn ve lambanýn çalýþmasý için sabit bir gerilim gerekmektedir. Bu nedenle ýþýk þiddetleri ancak filtrelerle deðiþtirilebilir. Iþýk þiddetinin kontrol edilememesi gövdelerinin çok aðýr ve hantal olmasý ve balast ile kullanýlmak zorunda olmasý nedenleriyle gün ýþýðý projektörlerini stüdyolarda kullanma imkanýný azaltýr. Ancak çok büyük film platolarýnda, profesyonel çalýþmalarda portatif sistemler kullanýlmasý kaçýnýlmazdýr. Gün ýþýðý projektörlerinin kullaným alanlarý diðer projektörlere göre çok fazladýr. Iþýk renginden yararlanýlarak gündüz ve gece psikolojik olarak seyirciye aktarýlan bilgilerdir.
Balast ve lambaya tatbik edilen elektriðin gerilimi kadar frekansýnýn da sabit olmasý gerekir. Birçok ülkede elektriðin frekansý 60Hz olsa da ülkemizde elektriðin frekansý 50Hz'dir. Oysa gün ýþýðý projektörleri 50 ve 60Hz de çalýþabilirler, ancak ara deðerlerde çalýþsalar bile optilasyona yol açarlar. Bu optilasyon ýþýk þiddetinin azalýp artmasýna neden olur. Bu þiddet deðiþimi o kadar ani olurki insan gözü algýlayamayabilir. Montaj masasýnda fark ettikten sonra da telafisi mümkün olmayabilir. Özellikle jeneratör ile çalýþýrken frekansý devamlý kontrol etmek gerekir.
Camlý projektörler ( Fresnel )
Gövdeleri gün ýþýðý projektörlerine çok benzese de kullandýklarý lamba ýþýðýnýn renk özelliði 3200ºK ve ýþýðý odaklayan özel bir mercek sistemine sahip camlarý, lambalarýnýn balasta ihtiyacý olmamasý fresnelleri gün ýþýðý projektörlerinden ayýran özelliklerdir.
Fresnel projektör güçleri daha kolay hesaplamalar yapýlabilmesi amacýyla ISA ve DIN normlarýna dayalý belirli standartlarda üretilmektedir. 200w - 300w - 650w - 800w - 1000w - 2000w - 5000w - 10000w - 20000w. Yüksek amperajla çalýþan 10000w ve 20000w fresnellerin üç fazlý olarak üretilen modelleri de vardýr.
Genelde en fazla kullaným alaný stüdyolardýr. Profesyonel çalýþmalar amacýyla sabit bir sistem olarak kurulan stüdyolarda ýþýk yapýmý sýrasýnda en kullanýþlý projektörler fresnellerdir. Günlerce hiç kapanmadan çalýþabilecek þekilde dizayn edilmiþlerdir. Lambalarýnýn renk ýsýlarý deðiþmeden çalýþýrlar ve dimmere baðlanarak ýþýk þiddetleri kontrol edilebilir.
Bütün bu nedenlerden kullaným alanlarý geniþtir. Sinema amaçlý film çekim platolarýnda, televizyon stüdyolarýnda, opera ve bale salonlarýnda, tiyatrolarda, profesyonel fotograf stüdyolarýnda en çok kullanýlan projektörlerdir. Dýþ mekanlarda ve geçici olarak kurulan stüdyolarda portatif olarak kullanýlan modelleri mevcuttur.
Camsýz projektörler ( Quartz )
Gövdeleri çok basit bir þekilde dizayn edilen quartz projektörler, lambadan yayýlan ýþýðýn direk olarak gövde dýþýna çýkmasý ve lamba arkasýnda bulunan parabolik reflektörün yansýtmasý ile odaklanmasý amacýyla üretilmiþlerdir. Fresnel projektörlerdeki cam olmadýðý için ýþýðý, fresnel projektörler kadar odaklayamazlar. Kullandýklarý lamba ýþýðýnýn renk ýsýsý 3200þK dir.
Quartz projektörlerinin güçleri daha kolay hesaplamalar yapýlabilmesi amacýyla belirli standartlarda üretilmektedir. 200w - 650w - 800w - 1000w - 2000w Soðutma sistemi gövde üzerine açýlan deliklerden ibarettir. Kepenklerinin çok fazla kapanmasý veya filtrenin kepenk üzerine tam kapanmasý nedeniyle iç ýsý artar ve lambalarý bu nedenle sýkça patlar. Sadece el yardýmý ile manuel olarak aþaðý - yukarý ve saða - sola dönebilirler. Yine manuel olarak zoom yapýlabilir.
Gövdelerinin hafif dizayný bu projektörleri stüdyo dýþýndaki çalýþmalarda vazgeçilmez hale getirmiþtir. Kelepçeler yardýmý ile çok dar alanlara asýlabilirler, bazukalar üzerine birçok quartz projektör tavana monte edilebilir. Kullandýklarý ayak kendi aðýrlýðýný taþýyabilecek kadardýr ve bu nedenle çok yükseklere kaldýrýlabilir. Sadece rüzgarlý çalýþmalarda kepenkleri açýk tutulmalýdýr.
Diðer projektörlere nazaran çok ucuzdurlar ve gövdelerinin küçüklüðünden dolayý birkaç projektörü bir arada küçük kutularda taþýma imkaný vardýr.
Efekt Spotlarý Üretici firmalar çok deðiþik amaçlara hizmet eden efekt spotlarý üretmektedirler. Efekt spotlarý ýþýk masalarý ile kumanda edildikleri gibi robot tasarýmlarýyla da üretilirler. Efekt spotlarý en çok müziði desteklemek amacýyla kullanýlmýþlardýr. Orkestra ve sanatçýyý aydýnlatýrken ayný zamanda müziðin ritmine göre tempo veren bu spotlar, müzik dinleyicisine heyecan verirler. Bu nedenle diskotek, konser, barlarda sýkça kullanýlýrlar.
Özel üretim efekt spotlarý film çekimlerinde ve tv stüdyolarýnda kullanýlýr. Bunlar rüzgarda sallanan yapraklarýn veya dallarýn hareketini, fonda hareket eden gölgeleri veya nesneleri daha kolay kontrol etmemize olanak verir. Efekt spotlarýnýn önlerine takýlan gobolar yardýmý ile deðiþik objelerin resimlerini, bu goboyu motorlar ile kontrol ederek arka planda hareket ettirebilir, mesela bu sayede deprem efekti yapabiliriz
Fon spotlarý Genelde arka plandaki objeleri, perdeleri aydýnlatmak amacýyla kullanýlýrlar. Bu tip spotlardan istenilen, ýþýðýn kontrol edilmesi deðil sadece basit bir þekilde aydýnlatmasýdýr. Bu nedenle dizaynlarý sade, kontrol üniteleri bulunmayan ve basit spotlardýr. Tiyatrolarda, opera sahnelerinde sýkça kullanýlýrlar. Üretilen daha basit modelleri vitrinlerde kullanýlýr. Bu tip spotlarý kullanýrken istenilen sadece homojen bir ýþýk yaymasý ve renk filtresi kullanýlabilmesidir.
Diðer Iþýk Kaynaklarý Iþýk kaynaðý olarak kullanýlan profesyonel cihazlarýn haricinde, çekimler sýrasýnda karþýmýza çýkan veya senaryo gereði kullanýlan aksesuarlarýn da teknik açýdan bilinmesi gerekir. Güneþ, Ay, Mum, Gaz Lambasý, Þömine, Kamp Ateþi, Akkor Lambalar, Floresan Lambalar, Sokak Lambalarý, El Feneri, Kask Feneri, Akvaryum, Araba Farý, Sinema Perdesi, Projeksiyon, Monitör Tv,
Güneþ Iþýðý: Güneþ içindeki atom parçalanmalarý enerjiye dönüþtüðünde, bu enerjinin bir kýsmý da ýþýk olarak yayýlýr. Dünyamýz için güneþten direk olarak gelen veya atmosferden, Ay'dan, dünya üzerinden yansýyan ýþýk, doðal ýþýk kaynaðý olarak kabul edilir.
Güneþ ýþýðýný prizmadan geçirdiðimizde altý renkten oluþtuðunu görürüz. Güneþin merkezi 6000þK olarak ölçülmüþtür fakat dünyadan güneþin merkezi 5100þK olarak ölçülür. Bunun nedeni atmosferdir. Güneþten gelen elektromanyetik radyasyon çeþitli dalga uzunluklarýndadýr. Güneþten gelen elektromanyetik radyasyonun % 50 si uzun dalga boyu, % 10 u ise kýsa dalga boyundadýr. Bunlardan bir kýsmý atmosferden geçerken gaz molekülleri tarafýndan yansýtýlýr. Atmosferin üst kýsmýna çarpan ve dalga boyu 300 anstrom olan ýþýnlar burada yutulur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder