Bir görüntünün elde edilmesinde insan gözünün veya görüntü kaydedici araçların görüntü oluşturabilmesi için isik gereklidir. Doğayı incelediğimizde ışığın etkilerini gözümüzle daha iyi analiz edebiliriz. Fakat ışığın teknik niteliklerini bilmek şartıyla.
Bu bölümde profesyonel ışık bilgileri verilmektedir.
Amaç ışığın niceliği ve nitelikleri, ışık yapımında kullanılan malzemeler, filtreler ve projektörler hakkında bilgiler verip, Işık hakkında bilgi edinmek isteyen ve özellikle bu konuda eğitim gören öğrencilere yardım etmektir.
Işık hakkında yazılan Türkçe kitap veya kaynak bulunmamaktadır. Bu bilgiler bütün İnternet, firma katalogları ve ışık kurslarından elde edilen bilgilerle derlenmiştir.
Işık yıllar önce bilim adamları tarafından incelenerek günümüzde kullanılan bilgilerin ve teorilerin temelleri atılmış. Modern fizik, ışığı açıklarken Optik ve Işık olarak ayrı bir bölümde ele alıyor.Fizik kitaplarında ve eğitim alanında ışık büyük bir yer kaplıyor. Işığın fiziksel özellikleri günümüzde farkında bile olmadığımız birçok alanda kullanılıyor.
Isik ve Sanat : Sinema, televizyon, fotograf, kamera teknolojilerinde ve iç mekanlarda aydinlanmak için kullandigimiz isik; Resim, fotograf, ve benzeri plastik sanatlarda belki de sanat eserine anlam kazandiran en önemli faktör olarak karsimiza çikiyor.
Isigin üç temel özelligi vardir ve bu özellikleri sanat demektir.
Action ( Hareket ) Isik düz çizgiler halinde hareket eder.
Reflection ( Yansima ) Bir cisme çarptiginda o cismin özelligine oranla yansir.
Transition ( Geçme ) Bir ortamin içine girince kirilir.
Isigin fiziksel nicelik ve nitelikleri
Isik fizik biliminde incelenirken etkileri terminolojik olarak formüllere oturtulmustur. Isikla ilgili bütün malzeme, cihaz ve aksesuar üreticileri bu terimleri kullanarak ortak bir dil konusmaktadirlar. Alman DIN 5035 normlari genelde baz alinarak bu terimler açiklanmis ve bir standarda oturtulmustur.
Isigin bütün özellikleri fizikçiler tarafindan formüllere oturtulmus ve kitaplara bilimsel olarak geçmistir. Bütün bu terimler ve formüllerden bahsederken açiklamalar da yaparak bu bilgileri pratik olarak da pekistirmek gerekebilir.
Bu bilgileri yazarken birçok yerli yabanci kitap, Internet yoluyla aldigim üretici firma bilgileri ve gerek TRT, gerekse BBC, NHK gibi yayin kuruluslarindan aldigim kurs notlarini ve fizik kitaplarini kullandim.
Fakat birçok yerde anlatilmadan geçilen önemli bir bilgiye dikkatinizi çekmek isterim.
Isik, isin veya elektromanyetik radyasyonlar gözle görülemezler... Ancak bir cisme çarpip gözümüze veya objektife yansidiginda o cismi görebiliriz. Bütün bu formüller fizikte direk isiga göre düsünülmüstür.
Projektörler : Projektörler isigi kontrol edebilmemiz amaciyla üretilen suni isik kaynaklaridir. Profesyonel olarak film, video, fotograf çalismalarinda ve diger tiyatro, opera, konser gibi görsel sanatlarda uygun atmosferler yaratarak psikolojik etkiler eklemek amaciyla çesitli projektörler üretilmektedir.
Projektör Çesitleri : Profesyonel bir projektörün görüntü elde ederken isigi düzenleyen kisiye bazi özellikleriyle yardimci olmasi gerekir. Günümüzde çok modern, her türlü ortamda çalisabilecek çesitli projektörler üretilmektedir. Bu projektörlerin hareket, denge, agirlik ve güvenlik özellikleri artirilmakta elektronik devreler ile degisen voltajlarda sabit renk isilarinda isik vermeleri saglanmaktadir.
Gün Işığı projektörleri ( Daylight ), Camlı projektrler ( Fresnel ), Camsz projektrler ( Quartz )
Par Projektrler , Kanal Projektrler Takip Spotlar, Akülü Setler, Efekt Spotlar, Fon Spotlar, Balon Işık
Diger Isik Kaynaklari
Isik kaynagi olarak kullanilan profesyonel cihazlarin haricinde, çekimler sirasinda karsimiza çikan veya senaryo geregi kullanilan aksesuarlarin da teknik açidan bilinmesi gerekir.
Güneş, Ay, Mum, Gaz Lambası, Şömine, Kamp Ateşi, Akkor Lambalar, Floresan Lambalar, Sokak Lambaları, El Feneri, Kask Feneri, Şimşek, Akvaryum, Araba Farı, Sinema Perdesi, Projeksiyon, Monitr Tv
Diger Isik Kaynaklari :Isik kaynagi olarak kullanilan profesyonel cihazlarin haricinde, çekimler sirasinda karsimiza çikan veya senaryo geregi kullanilan aksesuarlarin da teknik açidan bilinmesi gerekir.
Günes Isigi : Günes içindeki atom parçalanmalari enerjiye dönüstügünde, bu enerjinin bir kismi da isik olarak yayilir. Dünyamiz için günesten direk olarak gelen veya atmosferden, Ay'dan, dünya üzerinden yansiyan isik, dogal isik kaynagi olarak kabul edilir.
Günes isigini prizmadan geçirdigimizde alti renkten olustugunu görürüz. Günesin merkezi 6000ºK olarak ölçülmüstür fakat dünyadan günesin merkezi 5100ºK olarak ölçülür. Bunun nedeni atmosferdir.
Günesten gelen elektromanyetik radyasyon çesitli dalga uzunluklarindadir. Günesten gelen elektromanyetik radyasyonun % 50 si uzun dalga boyu, % 10 u ise kisa dalga boyundadir. Bunlardan bir kismi atmosferden geçerken gaz molekülleri tarafindan yansitilir.
Atmosferin üst kismina çarpan ve dalga boyu 300 anstrom olan isinlar burada yutulur.
Diger elektromanyetik radyasyon ise ;
X isinlari 100 nm.
Mor ötesi ( ultraviolet ) isik 100 - 400 nm.
Görülebilir isik 380 - 720 nm.
Kizil ötesi ( infrared ) isik 7000 - 10.000.000 mikron.
Mikro Dalgalar 1000 - 1.000.000 mikron veya 0.1 - 100 cm.
Orta ve Kisa Dalga Radyo sinyali 100 cm.
Günes isiginin 380 - 720 nanometre arasindaki bölümü insan gözü tarafindan görülebilir. Insan gözü üç ana renge karsi daha çok duyarlidir. Yesil, mavi ve kirmizi. Yesil renk gözün en duyarli oldugu ve en iyi gördügü renktir.
Görüntü alirken en çok kullanilan ucuz, zahmetsiz isik siddeti ve renk isisi çekim yapmaya en elverisli dogal isik kaynagidir. Dünyanin dönüsü ile dogudan batiya dogru hareket eden bir isik kaynagidir. Dünyanin degisik bölgelerine degisik açilarla isigi geldiginden her bölgede degisik etkileri olusmaktadir.
Güney ve Kuzey kutup bölgelerine çok yatik bir açiyla veya atmosferden yansimalarla isigi ulastigindan isi etkisini kaybeder. Ekvator bölgesine ise isigi en dik ve siddetli sekilde etki eder. Dünya üzerindeki konumuna göre ülkemize güney cephesinden dik bir açiyla isigi gelir. Bu nedenle daglarin, binalarin veya cisimlerin güney cepheleri aydinlik, kuzey cepheleri ise gölgede kalir. Güney Afrika'da ise bu durumun tersi görülür.
Direk olarak çekimi yapilacak cisimlere isigin temasinda ve dogadan yansimalarla temasinda degisik etkileri vardir. Bu nedenle çekimi yapilacak bölgeler önceden incelenip günes isiginin en uygun oldugu mevsimlerde ve saatlerde çekim yapilmalidir.
Atmosferin bulutlarla kapli oldugu zamanlarda günes isigi direk olarak yüzeye ulasamaz, bulutlar bir diffision etkisi yaratir ve günes isigi dagilarak ve siddeti azalarak yeryüzüne ulasir. Bu sirada isik isisi yükselir, kirmizi renk azalir ve mavi renk hakim olur.
Günes isiginin gölgesi tek meydana geldigi halde bulutlu havalarda isik her yönden esit geldiginden gölge olusmaz veya birçok gölge olusarak birbirinin etkisini azaltir.
Günesin dogusu sirasinda daha çok mavi renk, batisinda ise kirmizi renk hakim olur. Kelvin derecesi ve isik siddeti çildirmis gibi çok kisa sürelerde degisir. Bu nedenden günes dogus ve batislarinda çekim yapmak için çok kisa zaman vardir.
Günes dogduktan sonra ortalama 5700ºK - 6500ºK civarinda, parçali bulutlu havalarda 6500ºK - 7500ºK, Bulutlu havalarda ise 10000ºK - 20000ºK renk isisina sahiptir. Günes batarken kelvin derecesi 5000ºK civarindan çok kisa bir sürede 3000ºK renk isisina düser. Günes battiktan sonra sadece atmosfer üzerinden yansimasi ile isigi ulasir ama bu yansiyan isigin kelvin derecesi çok yüksektir ve atmosfer mavi hatta lacivert gibi görünür.
Gündüz iç mekan çekimlerinde, pencere veya kapidan içeri giren günes isigi ana isik kaynagi olarak degerlendirilmelidir. Çok koyu veya gölgede kalan bölgelere gün isigi projektörleri ile dolgu yapilarak çekim yapilir.
Ay : Aslinda bir isik kaynagi olmayan, sadece günesin isigini yansitan ay bir reflektör gibidir. Ancak izleyiciye psikolojik olarak bir çok vurguyu anlatmaya yarar. Zaman kavrami , gece, mekanlar ay ile anlatilir. Gece geçen çalismalarda görüntünün alinabilmesi için gereken isik olarak ay isigi mantigi kullanilir. Ay isigi karakter olarak siddeti çok düsük ama renk isisi çok yüksek, mavinin hakim oldugu bir isiktir. Bu nedenle çok genis alanlarda ve dogada çalisirken, kelvin derecesi ve isik siddeti yüksek gün isigi projektörleri ile isik yapilir. Ay isiginin da gölgesi tektir. Isik yaparken bu mantigi göz ardi etmemek gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder